Kaart (cartografie) - Sopron (stad) (Soproni Járás)

Sopron (Duits: Ödenburg, Latijn: Scarbantia) is een stad in West-Hongarije. Het is de hoofdstad van het District Sopron (Soproni járás). De stad telt 62.271 inwoners (2019 ). Sopron is bekend om zijn wijnbouw en om zijn bezienswaardige barokke stadscentrum, dat het in dat opzicht tot een van de waardevolste steden van Hongarije maakt.

De stad ligt aan de Oostenrijkse grens. Sopron zou de hoofdstad van de deelstaat Burgenland zijn geworden als het bij Oostenrijk zou worden ingedeeld. Middels een volksraadpleging, het Sopron-referendum in 1921, werd echter besloten dat de stad en haar omliggende dorpen aan Hongarije toe zouden komen, in tegenstelling tot de rest van Burgenland, dat aan Oostenrijk werd afgestaan. Dat ging niet zonder slag of stoot. Bij het Vredesverdrag van Trianon werd in 1920 geheel Burgenland aan Oostenrijk toegewezen, wat op weerstand van Hongarije stuitte. De nieuwe grens werd ten slotte op de etnische (dat wil zeggen taal-)grens tussen Hongaren en Duitstalige Oostenrijkers gelegd, maar dat gaf vooral in Ödenburg-Sopron problemen. De stad was namelijk oorspronkelijk Duitstalig (nog in 1890 sprak 70% van de stadsbevolking die taal) maar was sterk verhongaarst door het verplichte Hongaarstalige onderwijs, de vestiging van enkele nationale instituten en de grote aantrekkingskracht als vestigingsplaats voor gefortuneerden en gepensioneerde ambtenaren. De Hongaarsgezinden eisten met succes een referendum, maar daar zou dan noodgedwongen ook de omgeving - vooral Duitstalige dorpen - aan mee moeten doen. De uitslag was in de stad 73%, in de dorpen 44% voor Hongarije. Een en ander was gepaard gegaan met militaire schermutselingen die de sfeer ook na de nieuwe grenstrekking bleven bederven. Duits spreken werd synoniem met landsverraderlijk gedrag. Veel Duitstaligen legden zich bij de nieuwe situatie neer en kozen ervoor om hun namen te verhongaarsen en in het publiek hun taal niet meer te gebruiken. Degenen die dat niet deden, zouden in de zomer van 1946 het land worden uitgewezen.

Sopron kwam na 1921 te liggen in het comitaat Győr-Moson-Sopron en is een "stad met comitaatsrecht". Tot 1950 was het de hoofdstad van het comitaat Sopron, dat in dat jaar werd opgeheven.

Sopron behoort tot de Hongaarse steden met een Romeins en een nog eerder verleden: destijds heette het Scarbantia. De stad is gesticht door de Kelten en is zeker 2300 jaar oud. Daarna kwamen de Romeinen en tijdens de Grote Volksverhuizing werd deze nederzetting verwoest. Het is de enige stad die geen schade leed tijdens de Turkse periode in de 16e eeuw. De stad kreeg haar huidige barokke aanzien na een brand die het middeleeuwse Sopron in 1676 in de as legde. Het bekendste gebouw is de Vuurtoren (tűztorony), het symbool van de stad, het zogenaamde Stornaház en het Fabricius-ház. Ook is hier het woonhuis van Franz Liszt te bezichtigen.

In 1989 speelde Sopron een belangrijke rol in de Europese geschiedenis. Het einde van het Oostblok werd ingeluid door Michail Gorbatsjov, die de communistische leiders in de Oostblokstaten weigerde nog langer te steunen. In 1989-1990 vielen de communistische regimes als dominostenen, de een na de ander. Hongarije opent in 1989 de grens door het doorknippen van het ijzeren gordijn nabij Sopron tijdens de Pan-Europese picknick.